پس از تولد گوساله بسته به نظر دامدار که قصد داشته باشه گوساله را پروار کند و یا گوساله ماده را به عنوان جانشینی ( تلیسه و در نهایت گاو شیری) در گله نگهداری کند میزان مصرف غذا بسیار اهمیت پیدا می‌کند.
مصرف کنسانتره در جیره‌ی گوساله‌ها از یک هفته بعد از تولد ضروری است که به این کنسانتره که در هفته اول تولد به گوساله‌ها می‌دهند خوراک آغازین یا استارتر گفته می‌شود.
حال این کنسانتره‌ی آغازین یا استارتر به سه شکل قابل تهیه می‌باشد:
۱- شکل مش یا آردی یا آسیاب شده :
این شکل استارتر ارزش تغذیه‌ای پایینی دارد و حتی گرد حاصل از آن باعث مستعد شدن دام به عفونت‌های ریوی می‌شود و هم چنین خود دام هم تمایل چندانی به مصرف آن ندارد و در نتیجه ضریب تبدیل خوبی هم در پی نخواهد داشت (وزن گیری ضعیف)
۲- شکل پلت:
که به نسبت آردی مزایایی چون:
– خوش خوراکی بهتر
– دور ریز خوراک در حین حمل و نقل و انبار کردن بسیار کمتر است
– ماندگاری بالاتر
– سهولت در تغذیه ی دام
باتوجه به همه ی این مزایا، معایبی نیز دارد مانند:
– محدودیت در پلت کردن. مثلا جیره‌های حاوی روغن و فیبر زیاد به سختی پلت می‌شوند
– احتمال ایجاد اسیدوز دراثر مصرف زیاد پلت در یک وعده
– افزایش بیش از حد دما در فرآیند پلت کردن و در نتیجه از دست رفتن مواد مغذی
۳- شکل بافت دار ( آجیلی ):
بهترین شکل مصرف کنسانتره استارتر نوع بافت‌دار است که در این روش طی یکسری عملیات فرآوری کاملا تخصصی که اعمال می‌شود این کنسانتره تولید شده و بسیار خوش خوراک و قابل هضم نیز می‌باشد در حال حاضر متاسفانه این نوع کنسانتره در کشور ما تولید آن کم است.
اما کارخانه زرین دانه مفتخر است که این نوع استارتر را برای نخستین بار با به روزترین فرمول جهانی تولید می‌کند و با بهترین کییفیت در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌دهد.
اهمیت استفاده از استارتر و مزایای آن
امروزه همه ی دامداران و صنایع دامپروری برای کاهش هزینه‌های خوراک و بهبود وضعیت تلیسه‌ها سعی دارن که هرچه سریع‌تر گوساله‌ها را از شیر بگیرند. حال برای دست پیدا کردن به همچون نتیجه‌ای نیازمند کامل شدن سریع دستگاه گوارش به خصوص شکمبه هست که حیوان به عبارتی دیگر غذا خور شده باشد.
تکامل پیدا کردن شکمبه حدودا طی ۸ هفته‌ی نخست زندگی گوساله و با مصرف خوراک جامد زمانی اتفاق می‌افتد که شکمبه تکامل پیدا کرده باشد به عبارتی تکامل شکمبه در گرو شروع استفاده ازخوراک جامد در گوساله‌ها می‌باشد
پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که مهم‌ترین عامل در تکامل شکمبه استفاده به موقع از خوراک جامد است.
مزایای استارتر گوساله
– کوتاه شدن دوره ی شیر خوارگی گوساله
– بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش بروز بیماری‌های گوارشی و تنفسی و در تیجه کاهش تلفات و در پی آن وزن‌گیری مطلوب از شیرگیری
– جلوگیری از مصرف انتخابی اقلام خوراکی
– توسعه‌ی سریع پرزهای شکمبه و در نتیجه افزایش مصرف خوراک و در پی آن بهبود راندمان رشد
– استفاده آسان
– کاهش هزینه‌ها و افزایش سود آوری
نحوه ی ترغیب گوساله به مصرف استارتر
همان طور که می‌دانید مصرف کنسانتره در جیره گوساله‌ها ۱ هفته بعد از تولد ضروری است البته نباید هیچ گاه فراموش کرد که :
که حتما در ساعات اولیه تولد باید آغوز به گوساله خورانده شود درواقع در ۲۴ ساعت اولیه تولد باید آغوز را هر ۴ ساعت یک بار به گوساله خوراند البته در این زمان مراقب اسهال گوساله نیز باشید چرا که بسیار خطرناک و کشنده می‌باشد
حتما از روز سوم و چهارم همراه با دادن استارتر آب را به صورت آزاد در اختیار گوساله قرار دهیم چرا که مصرف آب به صورت آزاد مصرف استارتر رابه طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
حال چگونه گوساله را ترغیب به مصرف کنسانتره بکنیم:
برای تشویق بهتر گوساله برای شروع بهتر استارتر می‌توان مقداری از آن را در ته سطل شیر گذاشت تا در انتهای دریافت شیر آن را با ولع مصرف کند.
مصرف استارتر باید به میزان مصرف روزانه و تازه در اختیار گوساله قرار بگیرد.
نوشیدن آب مصرف استارتر را بیشتر می‌کند.
مصرف آب باید در فاصله ی مصرف دو وعده بیشتر باشد تا به هوای مصرف شیر مقدار زیادی آب مصرف نکند.
درفصل سرما آب ولرم باید در اختیار آن‌ها قرار داد.
بین ظرف استارتر و ظرف آب باید فاصله باشد.
زمان از شیر گیری گوساله
وقتی گوساله سه روز متوالی یک کیلوگرم استارتر مصرف کند می‌توان مرحله‌ی از شیرگیری را آغاز نمود پس از شیرگیری باید مصرف استارتر برای ۲ هفته ادامه داشته باشد.
شیرگیری در ۴ هفتگی تحت شرایط مدیریتی خوب تا عالی کاملا قابل قبول است.
و نباید فراموش کنیم که تصمیم برای از شیرگیری گوساله نباید بر اساس سن گوساله باشد به جای آن مصرف استارتر توسط گوساله‌ها معیار از شیرگیری باشد.
گوساله‌هایی که ۰/۹ کیلوگرم استارتر در روز به مدت ۳ روز متوالی مصرف کرده‌اند برای از شیرگیری آماده‌اند.