تخمیر فیبر در بخش انتهایی دستگاه گوارش اسب (Hindgut) انرژی خوبی برای رشد، فعالیت و ورزش اسب فراهم میکند. معمولاً بخش فیبری غذای اسب از مرتع یا علوفه خشک تامین میگردد. با این حال جایگزینهایی برای علوفه وجود دارد که به تامین انرژی کمک میکنند. همچنین برای دستگاه گوارش مفید بوده و برای اسبهایی که در جویدن علوفههای مرسوم از قبیل یونجه مشکل دارند فیبر را فراهم میآورند. یکی از این جایگزینهای علوفه تفاله چغندر است. در این مقاله در مورد مزایای تفاله چغندر در تغذیه اسبها صحبت میکنیم.
تفاله چغندر محصول فرعی صنعت چغندرقند میباشد. چغندرقند به منظور تولید قند و شکر کشت میگردد. تفاله چغندر بخش گیاهی است که پس از جداسازی شکر باقی میماند. به علت فرآوریهای انجام شده، تفاله چغندر دارای کمترین میزان شکر میباشد.
تفاله خشک معمولاً همراه با ملاس یا بدون ملاس عرضه میگردد. میزان قند تفاله بدون ملاس کمتر از ۱۰ درصد است. این میزان برای اسبهایی که باید از جیرههای با قند پایین تغذیه کنند مناسب است. تفالههای همراه با ملاس هم بطور میانگین کمتر از ۱۵ درصد قند دارند.
تفاله چغندر همانند یک پری بیوتیک عمل میکند. به این معنی که این محصول برای میلیونها باکتری مفیدی که در بخش انتهایی دستگاه گوارش (Hindgut) وجود دارند مناسب است. جمعیت میکروبی بالا با فعالیت صحیح در این بخش به سلامت بدنی اسب کمک بسیاری میکند. علیرغم این خاصیت پری بیوتیکی، تفاله چغندر نبایستی به عنوان تنها منبع فیبری در جیره مورد استفاده قرار بگیرد. تفاله چغندر دارای پروتئین پایین (۱۰-۸ درصد پروتئین خام)، غنی از کلسیم، عاری از ویتامین و از نظر مواد معدنی فقیر است. علیرغم اینکه تحقیقات بخش تغذیه اسب NRC نشان داده است که جیرههای محتوی ۵۵-۴۵ درصد تفاله چغندر اثر منفی بر اسبها ندارد، با این حال تفاله چغندر به تنهایی مواد مغذی مورد نیاز اسبها را تامین نمیکند.
تفاله چغندر میتواند برای چاق کردن اسبهای لاغر مورد استفاده قرار گیرد. این محصول به ازای هر نیم کیلو ۱۰۰۰ کیلوکالری انرژی تولید میکند. محصولات فرعی تخمیر میکروبی تفاله چغندر در بخش انتهایی دستگاه گوارش اسب شامل اسیدهای چرب فرار (VFA) است که جذب شده و به صورت انرژی در میآیند. این انرژی منجر به بالا رفتن ناگهانی گلوکز و انسولین نشده و به آرامی آزاد میگردد و پایداری بیشتری دارد. تفاله چغندر به علت انرژی بالا و مزایایی که برای جمعیت میکروبی انتهای دستگاه گوارش دارد یکی از اجزای مورد استفاده در تولید غذای اسب بصورت تجاری (کنسانتره) میباشد.
تفاله چغندر همچنین به صورت پرک بر روی خوراک هم مورد استفاده قرار میگیرد. برای این منظور خیساندن تفاله توصیه میشود. با توجه به جذب بالای رطوبت توسط تفاله خیساندن آن باعث میشود که آب به دستگاه گوارش اسب وارد شود. تفاله چغندر بصورت پرک در صورتی که به اندازه مصرف شود در مری و معده متورم نمیشود و مشکلی ایجاد نمیکند. ولی در صورتی که از تفاله پلت شده استفاده میشود خیساندن آن ضروری است. با توجه به استحکام و سختی پلت تفاله و همچنین تغییر حجمی که در اثر خیس شدن پیدا میکند بایستی پلت تفاله را قبل از مصرف حتما خیس کرد.
نتیچه گیری
بطور خلاصه تفاله چغندر انتخاب مناسبی برای افزودن انرژی و بهبود وضعیت دستگاه گوارش در اسبها میباشد.